Nieuwe resultaten: uitgezette jonge oesters leven en groeien van zandkorrel tot twee-euromunt!

11-07-2024
Duikers bezochten deze week de jonge oesters die in 2023 werden uitgezet bij de Voordelta. Op het strand werden er een aantal onderzocht. Zeebioloog Ernst Schrijver van ARK: “Ik heb veel levende oesters gezien! Sommigen zijn echt flink gegroeid. Die gingen van formaat zandkorrel naar twee-euromunt!”

Vanaf de trailerhelling op de Brouwersdam in Zuid-Holland varen ecologisch onderzoekers en duikers van Waardenburg Ecology richting het enige bekende, nog levende oesterrif in de Nederlandse Noordzee. Onder water maken ze videobeelden van de oesterkorven die in het voorjaar van 2023 en 2024 werden uitgeplaatst door ARK en Ørsted. Ernst: “De duikers kwamen terug met het nieuws dat alles wat we hebben uitgezet, er nog ligt. De biologisch afbreekbare structuren hebben dus standgehouden tijdens de winterstormen. Sommige korven en netten zijn al aan het desintegreren. Dat is volgens plan: zo krijgen de groeiende oesters meer ruimte. Maar het is wel essentieel dat ze zich ook hierna kunnen blijven vasthouden aan een harde structuur op de zeebodem. Het moet nog blijken of de oesters voldoende verankerd zijn als de korven zijn verdwenen. Maar voorlopig is dit goed nieuws!”  

Image
Roofdieren zoals zeesterren profiteren van een oesterrif.
Roofdieren als zeesterren profiteren van een oesterrif. Foto: Marijn Smulders.

De duikers namen ook tientallen oesters mee terug naar de kust. Daar doen teamleden van ARK de eerste tellingen en checks. “We hebben alle schelpen gefotografeerd. We hebben geteld hoeveel jonge oesters nog levend op de schelpen zitten en van iedere jonge oester de breedte en lengte opgemeten”, vertelt Ernst. “Ik kan nog niet zeggen hoe gezond ze zijn en of ze al voortplantingsorganen hebben ontwikkeld. Daar gaat Wageningen Marine Research (WMR) onderzoek naar doen.” 

Image
ARK-team onderzoekt de uitgezette jonge oesters.
Het ARK-team onderzoekt de uitgezette jonge oesters. Foto: Marijn Smulders.
Image
De lengte en breedte van de jonge oesters wordt opgemeten.
De lengte en breedte van iedere jonge oester wordt gemeten. Foto: Marijn Smulders.

Het is belangrijk om de oesterkorven, de ontwikkeling van de oesters en het gebied goed in de gaten te houden. Ernst: “Als je er niet bent om te kijken, heb je geen flauw idee wat er gebeurt en of wat je doet, werkt. Je gaat altijd tegen dingen aanlopen die je van tevoren niet gedacht had. Dit jaar hebben bijvoorbeeld de mossels in de Voordelta zich massaal voortgeplant en waren er veel jonge mosselen in het gebied te vinden. Dat betekent dat er veel nieuwe schelpen beschikbaar komen in het gebied, wat heel gunstig kan zijn voor een toekomstig rif of de uitbreiding van het rif dat er nu al ligt.”

Video URL

Volhouden en vasthouden 

In mei van dit jaar gingen er opnieuw tientallen oesterkorven met daarin miljoenen jonge oesters naar zee. Ze werden uitgezet in de Voordelta, in de buurt van het enige bekende levende rif. Het uitzetten van deze jonge oesters maakt deel uit van het driejarige plan van ARK en het Deense energiebedrijf Ørsted. De organisaties vonden elkaar in de ambitie voor meer en meer diverse natuur in de Noordzee. Ernst: “Om het natuurlijke proces van rifherstel aan te jagen, heb je een lange adem nodig. We willen genoeg oesters en oesters van verschillende generaties introduceren. Dat doen we met speciale oesterkorven die de jonge oesters een poos op hun plek houden, en daarna langzaam afbreken. Oesters zijn ‘biobouwers’. Als ze overleven en voortplanten, kunnen ze schelp op schelp een nieuw rif bouwen." Karin Bilo, ecoloog bij Ørsted, vult aan: “Als dit lukt, biedt dat kansen voor nieuwe riffen op andere plekken in de Noordzee. Windmolenparken bieden bodemrust en stortstenen als aanhechtingsbasis, dus dat kan een goede plek zijn. Maar bij Ørsted willen we verdergaan dan dat: we willen een netto positieve impact hebben op de natuur bij alle toekomstige windmolenparken die we realiseren. Zelfs de grootste windmolenparken doen geen recht aan de omvang van de vroegere riffen. Daarom werken we ook aan herstel in kansrijke natuurgebieden buiten windmolenparken.”  

Video URL

Comeback van Noordzeenatuur

Ooit krioelde de bodem van de Noordzee met oesterriffen. Europese platte oesters waren er in overvloed, en bouwden grote 3D-structuren onder water. In alle hoekjes en gaatjes van die riffen vonden talloze vissen, planten, roggen, haaien, kreeften en andere soorten er een plek om te leven, eten, schuilen en zich voort te planten. Door omstandigheden en menselijk toedoen zijn de riffen van de Noordzee nu grotendeels verdwenen. Daarmee is het aantal dieren en planten, en het aantal verschillende soorten in zee gekelderd. Toch is er hoop. De Noordzee heeft – als we het toelaten - een enorme herstelkracht. Ze is verrassend rijk aan voedingsstoffen en kringlopen van mineralen. Voortplanting onder water gaat in gigantische hoeveelheden: vissen leggen duizenden eitjes, schelpdieren zoals oesters zelfs miljoenen. In potentie kan het rijke, gevarieerde leven van de Noordzee dan ook een comeback maken. ARK en Ørsted zetten zich ervoor in om de omstandigheden te creëren waarin de Noordzeenatuur zichzelf kan herstellen. Dat begint bij het terugbrengen van de allerbelangrijkste levensbron: de riffen.   

Image
Voordelta oesterriffen
Contactpersoon

Meer informatie

Kennislinks

Partners

  • Ørsted