"Toen ik aan mijn onderzoek begon, ging ik op zoek naar een stageplek omdat het in mijn ogen belangrijk is om te werken aan kennis die gebruikt kan worden in de praktijk. Al snel kwam ik bij ARK Rewilding Nederland terecht waar ik de ruimte kreeg om te beginnen met een onderzoeksstage. Bij ARK voelde het direct als een warm bad. Direct nadat ik te horen had gekregen dat ik aan de slag kon, werd ik al uitgenodigd voor een themadag. Hier heb ik een groot deel van het ARK-team mogen ontmoeten en een inkijk gekregen in de drijfveren van al deze mensen.
Openlijke discussie én actie
Los van ontmoetingen draait het er bij themadagen, net als bij de maandelijkse studentenochtenden, om een beter beeld krijgen van wat rewilding precies inhoudt en hoe ARK zich ermee bezighoudt. Verschillende thema’s zijn diepgaand besproken en wat mij hier het meeste opviel was dat er nog veel te ontdekken valt bij het precies definiëren van het concept. Iets waar ARK voor open staat en hard naar op weg is. Tegelijkertijd hielden we het niet bij praten, maar werden de handen ook uit de mouwen gestoken om mee te helpen aan het opstarten van processen in de praktijk. Deze combinatie van openlijke discussie en actie ondernemen geeft voor mij een goede samenvatting van de breedte van stichting ARK.
Rewilden gaat om veel meer dan de natuur zelf
Voor mijn onderzoek ben ik op zoek gegaan naar welke factoren kunnen helpen om het implementeren van rewildingsprojecten in Nederland tot een succes te maken. Hiervoor heb ik twee ARK-gebieden bestudeerd en één ervan ook bezocht met een inspirerende rondleiding in het gebied, om de effecten van rewilding ook te ervaren. Dit laatste was een onmisbare toevoeging om een concreet beeld te krijgen van waarnaartoe gewerkt wordt. Ik ben betrokkenen bij het implementatieproces gaan interviewen. Hierdoor kreeg ik een duidelijker beeld van obstakels of bevorderende factoren in de processen en kwam het steeds meer naar voren dat het om zo veel meer gaat dan de rewilding op zichzelf. Wat ik vooral interessant vond om te zien was de connectie die er is tussen een gebied en de mensen die er gebruik van maken. Hoe zij het gebied zien en hoe dat de keuzes beïnvloedt. De sterke boodschap van rewilding past hier denk ik mooi tussen.
Mijn onderzoek heeft vooral gepoogd een theorie op poten te zetten voor dit onderwerp en ik denk dat er nog veel te winnen valt met het beter begrijpen van hoe rewildingsprojecten succesvol geïmplementeerd kunnen worden. De toegang tot de praktijk die ik heb gekregen via ARK heeft mijn onderzoek een stuk waardevoller gemaakt."
In haar scriptie The Roadmap Towards Dutch Wilderness A study on the Success Factors for Implementing Rewilding Projects in the Netherlands beschrijft Femke op basis van literatuuronderzoek zes voorwaarden voor een succesvolle implementatie van rewildingsprojecten in Nederland:
- sta onzekerheid toe, op zowel ecologisch als sociaal vlak.
- houd rekening met eerder landgebruik en de culturele waarde van het land
- weerleg onterechte zorgen over wilde dieren en veranderingen in landgebruik
- zorg voor een gedeelde definitie van wat rewilding is
- zorg voor een lange termijn financiering met zo min mogelijk beperkingen
- borg geboekte resultaten door middel van beleid of sociale druk.
Deze voorwaarden, die nog steeds vrij algemeen zijn, vormden het uitgangspunt voor de analyse van twee Nederlandse rewildingprojecten in Kempen-Broek en Wolfhaag. Femke deed op basis hiervan vier aanbevelingen, waarvan er twee specifiek betrekking hebben op de context waarin de projecten plaatsvonden.
Aanbeveling 1: Begrijp de beperkingen van projecten die worden uitgevoerd met een geplande overdracht en pas dienovereenkomstig tactieken toe.
Aanbeveling 2: Ga door met het verkennen van alternatieve financieringsbronnen op zoek naar een balans tussen de doelstellingen van rewilding en de belangen van investeerders.
Aanbeveling 3: Duidelijker communicatie over de introductie van grote grazers.
Aanbeveling 4: Overweeg een gefaseerde introductie van grote grazers, start bijvoorbeeld met een maatschappelijk meer geaccepteerd ras.
Femke: "Al met al toonde het onderzoek aan dat er in de praktijk veel te leren valt van rewildingsprojecten en dat er continu moet worden geprobeerd te begrijpen hoe deze praktijken precies kunnen worden uitgevoerd op een manier die zorgt voor meer wilde natuur en de weg vrijmaakt naar een wilder Nederland, en alle voordelen die daaruit kunnen voortvloeien".