Vijfenveertig jonge Europese steuren zijn vorige week uitgezet in de Biesbosch door ARK Rewilding Nederland, WWF-NL en Sportvisserij Nederland. In het voorjaar werden al negenentwintig steuren in het water gelaten in het bijzijn van prof. Mr. Pieter van Vollenhoven. De uitzetacties zijn bedoeld als vooronderzoek voor grootschalige introducties. Al meer dan 70 jaar is de Europese steur uitgestorven in Nederland. Ooit trokken de vissen jaarlijks de Rijn op om zich daar voort te planten en vervolgens via het brakke water van de delta weer terug te keren naar de Noordzee. Tegenwoordig leeft alleen in Frankrijk en Duitsland nog een populatie van een geschatte zevenhonderd dieren. Nu de rivieren van Nederland een stuk schoner zijn, is er weer hoop voor de terugkomst van de iconische trekvis.
Om in kaart te brengen hoe de jonge steuren hun omgeving verkennen en gebruiken, kregen ze een zender. In alle gebieden tussen de Biesbosch en de Noordzee zijn zeventig antennes onder water aan boeien vastgemaakt. In oktober worden die voor het eerst uitgelezen. Nieuwsgierig voeren onderzoekers van Wageningen University & Research in de eerste dagen na de uitzetting door de Biesbosch met een hydrofoon. Zo’n apparaat vangt onder water het achtdelige signaal op dat steuren iedere 150 seconden uitzenden. Het bleef stil. Uit een eerste proef met twee zenders, gelegen langs de uitgang van de Biesbosch werd duidelijk dat de steuren van de eerste lichting snel uit de Biesbosch is vertrokken richting de Noordzee. In oktober weten de onderzoekers meer over de reis van de uitgezette steuren, na een bezoek aan alle zeventig antennes.
Zeldzamer dan zwarte neushoorn
De Europese steur is een imposante vis die wel vijf meter lang, vierhonderd kilo zwaar en honderd jaar oud kan worden. In de Rijn had hij zijn belangrijkste leefgebied. Negentig miljoen jaar overleefde de soort alle grote veranderingen op de aarde – een levend fossiel uit de dinotijd – totdat overbevissing, vervuiling, kanalisatie, en ander menselijk ingrijpen aan de rivieren het dier te veel werd. Op 23 juni 1952 werd het laatste exemplaar gevangen in Nederland en in 1953 werd deze reuzenvis uitgestorven verklaard. Alleen in Frankrijk en Duitsland is nu nog een restpopulatie. Geschat wordt dat er door kweek en uitzetting nog zo’n zevenhonderd volwassen exemplaren leven in de rivieren Gironde, Dordogne en Elbe. Daarmee is de Europese steur zeldzamer dan de zwarte neushoorn en de meest beschermde vissoort van Europa.
Steur als symbool
Al sinds 2004 zetten ARK Rewilding Nederland, WWF-NL, Sportvisserij Nederland en partners uit Duitsland en Frankrijk zich samen in om de iconische soort te kunnen herintroduceren. De steur is een symboolsoort: net als andere trekvissen als bijvoorbeeld de zalm en paling, profiteert de steur van een schone rivieren, een gezonde delta en een vrije route tussen zoet en zout water. De uitzettingen zijn ondersteund door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Visadvies. Het Biesboschmuseum stelde speciaal voor de acties hun locatie ter beschikking.
