Duizenden aangeplante bomen en struiken, bredere bosranden en nieuwe houtwallen: sinds vorig jaar zomer toveren ARK en partners de natuur in zuidoost Brabant om tot een waar kattenparadijs. Niet om de gewone huiskat in de watten te leggen, maar om zijn oerbroertje te verwelkomen: de wilde kat. Wat is er bereikt in een jaar tijd?
Met zijn dikke staart en zijn donker getekende vacht is de wilde kat een prachtige verschijning. En hoewel hij qua uiterlijk soms moeilijk te onderscheiden is van de cyperse kat die wij als huisdier kennen, gaat het hier wel degelijk om een andere soort. Wie goed kijkt, ziet een aantal subtiele verschillen. Zo zijn de zwarte ringen op zijn staart – drie tot vijf in totaal – en de licht vleeskleurige neus kenmerkend voor deze soort.
Kattencomeback
De wilde kat kwam al lang vóór de huiskat in Nederland voor, maar verdween in de Middeleeuwen. Na honderden jaren afwezigheid is hij inmiddels bezig met een ware comeback: vanuit de Eifel en de Ardennen gaan jonge dieren op zoek naar een eigen leefgebied en een partner, zo komen ze in Nederland terecht. Sinds 2002 worden (sporen van) het dier gezien in Zuid-Limburg. Langzaam maar zeker trekt de soort verder ons land in. Zo zijn in het zuidoosten van Brabant in 2015 en 2018 de eerste wilde katten ontdekt met cameravallen op de Strabrechtse heide. Door te werken aan verbindingen in het landschap en aan bos dat geschikt is voor dit zeldzame, inheemse roofdier, is de kans groot dat de wilde kat zich straks definitief vestigt in Brabant.
Niet alleen voor de poes
En dat is niet alleen goed nieuws voor de wilde kat zelf. Een gebied moet namelijk aan behoorlijk wat voorwaarden voldoen, wil de wilde kat zich er thuis voelen: hij heeft voldoende voedsel, schuilplaatsen en beschutte routes nodig. Door een gebied geschikt te maken voor dit veeleisende roofdier, maken we het automatisch óók geschikt voor heel veel andere soorten, zoals boommarter, das en allerlei vogels, reptielen en insecten. Bovendien heeft de wilde kat een groot territorium, veel groter dan een huiskat. En hij dult daarin geen indringers als andere wilde katten, verwilderde katten en huiskatten. De aanwezigheid van de wilde kat in een natuurgebied betekent minder katten per hectare en daarmee ook minder vogels en knaagdieren die opgegeten worden. Zo helpt de kat ons met het rewilden van hele gebieden. 
Hazelaar en houtwal als welkomstcadeau
Onder de noemer ‘Warm welkom voor Wilde kat in Brabant’ werkt ARKmet onder meer de Zoogdiervereniging sinds de zomer van 2021 aan het catproof maken van verschillende natuurgebieden in het zuidoosten van Brabant, onder andere in de Leenderbossen, De Malpie en de Strabrechte heide. Omdat de wilde kat een gevarieerd bos nodig heeft, zijn maar liefst vierduizend inheemse bomen en struiken aangeplant, van hazelaar tot lijsterbes, en van eik tot beuk. We laten bewust dood hout liggen in het bos. Hier kunnen allerlei soorten, waaronder de wilde kat, schuilen. Ook planten we aan de randen van kruidenrijke graslanden houtwallen, onder meer langs de Kleine Dommel. Deze houtwallen zorgen voor beschutting en trekken knaagdieren – een belangrijke voedselbron voor de wilde kat - aan. Op verschillende akkers nabij bossen hebben we zaadmengsels ingezaaid. Een feest voor de wilde kat, maar ook voor muizen, torenvalk, buizerd, putter en groenling, blijkt uit waarnemingen.
Het komende jaar gaan we samen met onze partners Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de Zoogdiervereniging en Brabants Landschap verder op de ingeslagen weg. Monotone naaldbossen worden omgevormd naar gevarieerde bossen door loofbomen te planten en door het laten liggen en creëren van meer dood hout. Ook versterken we het groene netwerk van hagen, houtsingels en bosjes zodat de wilde kat een veilige, beschutte route heeft om op zoek te gaan naar eten en nieuw leefgebied.
Kattenexcursie
Wil je met eigen ogen zien hoe de Brabantse bossen omgetoverd worden tot een plek waar de wilde kat zich meer en meer thuisvoelt? Op 6, 8 en 14 oktober kan je mee op wilde-katexcursies. Onder begeleiding van Bram Houben (ARK), Ykelien Damstra (ARK) en Elze Polman (Zoogdiervereniging) kijk je voor één avond door de ogen van de wilde kat naar dit gebied. En met een beetje geluk spot je ook nog een ree of das. Inschrijven kan hier.
