Rewilding werkt op een schaal van wildheid

Als de mens de handen aftrekt van een gebied zal er na verloop van voldoende tijd van alles gaan groeien en leven. Dat werkt goed in grote, ontvolkte gebieden waar nog flink wat resten van de oude ecosystemen aanwezig zijn. Natuur die voortkomt uit helemaal niets doen, uit ‘passieve rewilding’, zou je een 10 op de schaal van wildheid kunnen noemen (met een betonnen stad zonder groen of water een 1).  

Rewilding is lang niet altijd níets doen. ARK vat ‘rewilding’ op als een actie: de natuur helpen opnieuw wild te worden. Met wild bedoelen we dan: dynamisch, zelf organiserend, spontaan, ongepland.
Dat kan door bestaande natuur minder te beheren en door ruimte die eerst anders in gebruik was terug te geven aan de natuur. Een landbouwgebied, een industrieterrein, spoortracé of kleiwinningsgebied. In de Millingerwaard is goed te zien wat dat laatste kan opleveren.

Rewilding Index

Wildheid meten is niet zo makkelijk. Pas recent is hier een goede manier voor ontworpen, namelijk de Rewilding Index. Aan de hand van negentien indicatoren in twee categorieën, menselijke invloed en ecologische integriteit, kunnen we de rewilding status van een gebied in een bepaald jaar bepalen en zo bekijken of de rewilding status is veranderd in een specifieke periode. De index meet de mate waarin de natuur zelfsturend is en hoe groot de verscheidenheid aan ecologische processen is. De rewilding-index telt geen soorten maar meet hun functies in de ecologie van een gebied.  

In Nederland, waar elke vierkante meter voor meerdere doelen wordt geclaimd, is een 10 op de schaal van wildheid op weinig plekken mogelijk. Misschien in nog in te stellen strikt beschermde gebieden op de Noordzee of het Wad. Voor de natuur is elke trede omhoog op de rewilding-index waardevol. Denk aan het vervangen van seizoensbegrazing door runderen van één leeftijd door jaarrond begrazing door een familiegroep runderen, of het laten liggen van hout na stormschade in een ouder bosgebied en wachten op natuurlijke verjonging in plaats van ruimen en herbeplanten. 

Image
Sleutelrol bodemwoeling. © Jeroen Helmer