Bestemmingsverandering
Als de grond verkregen is volgt het proces van bestemmingsverandering, van landbouw naar natuur. De provincie moet hier medewerking aan verlenen. Dat gaat via een beschikkingsaanvraag, daarmee wordt de aangepaste inrichting geregeld. De grond wordt dan via een notariële akte ‘bezwaard’. Het perceel krijgt dan een onherroepelijke aantekening waaruit blijkt dat de grond alleen nog gebruikt kan worden voor het toegewezen beheertype. Het blijft dus voor altijd natuur.
Bij een natuurbestemming hoort een wettelijk vastgelegd ‘beheertype’. Rewilding past daar vaak niet zo goed in, het is dus zaak een beheertype te selecteren die bij het gebied past en waar de uiteindelijke natuurontwikkeling het dichtst bij zal komen. Dit beheertype vormt de grondslag voor de latere beheervergoeding.
Uiteindelijk gaat het allemaal om het maken van meer en wildere natuur.
Esther Blom, directeur
Inrichting
Na het verkrijgen van de nodige vergunningen kan ARK eindelijk aan de inrichting beginnen. Die is vanaf het begin gericht op herstel door de natuur zelf. Dat betekent soms wel dat we de natuur in het begin flink op weg helpen. Met ingrijpende maatregelen als het herstellen of dichten van waterlopen, het verwijderen van rijk bemeste bovenlagen of een combinatie met zand- en kleiwinning. Soms introduceert ARK diersoorten die van belang zijn voor systeemherstel, de zogenaamde sleutelsoorten, denk aan bio-bouwers (oesters, bevers) of (een mix van) grote grazers. Al dit soort ‘kickstart’- acties zijn er wel op gericht dat de natuur erna zo min mogelijk beheer nodig heeft. Ze is dan zelf aan zet.
Beheer
De maatregelen van ARK moeten leiden tot een systeem dat zoveel mogelijk zelf organiserend is. Rewilding gaat uit van zo min mogelijk beheer. Vaak zetten we grote grazers in om het landschap te vormen en open te houden. Deze dieren kunnen zich jaarrond zelf redden en hebben minder menselijk ingrijpen nodig. Er worden ook geen geneesmiddelen gebruikt bij deze dieren. Kadavers kunnen zo mogelijk blijven liggen. Ook daar profiteert het ecosysteem weer van.
Communicatie
Vanaf een vroege start richt ARK zich al op de bewoners van de gebieden. Juist bij dit soort ingrijpende startmaatregelen is het van belang om de omgeving te informeren over de werkzaamheden en vooral hoe het gebied er uiteindelijk uit komt te zien. Tijdens excursies en veldlessen nemen we omwonenden letterlijk mee in de ontwikkeling van het betreffende gebied. Via bewonersavonden, nieuwsberichten en -brieven vertellen we meer over de bedoeling, achtergronden en effecten van de natuurontwikkeling. De schetsen van onze eigen illustrator Jeroen Helmer ondersteunen deze toekomstbeelden.
Overdracht
Als de natuurlijke processen weer goed zijn opgestart draagt ARK het gebied over aan een terrein- beherende organisatie als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, één van de regionale Landschappen of een private partij. Zij zijn vaak vanaf het begin al betrokken bij de gebiedsontwikkeling en nemen, op basis van een contract met vastgelegde eisen, het beheer over. Door gebieden tijdig over te dragen maakt ARK weer geld vrij om nieuwe natuur te ontwikkelen.
Monitoring
Ook na de overdracht blijven we betrokken. Met de nieuwe beheerders, natuurwerkgroepen en studenten houden we de ontwikkeling van het gebied en de soortenrijkdom in de gaten. Daarom proberen we ook zoveel mogelijk mensen, van jong tot oud, mee te nemen in de oneindige mogelijkheden van rewilding.
Hier lees je meer hoe je samen met ARK kunt werken aan rewilding